Терроризм ва экстремизм ҳамчун таҳдид ба амнияти давлат ва ҷомеа

Мушкилоти паҳншавии ифротгароӣ ҳам дар ҷаҳон ва ҳам дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ба яке аз омилҳои асосии таҳдид ба якпорчагии давлат табдил ёфта, боиси афзоиши бесуботӣ ҳам дар худи кишвар ва ҳам дар хориҷи кишвар мегардад. Фаъолияти оперативӣ-ҷустуҷӯӣ, тафтиши ҷиноятҳои дорои хусусияти террористиро пурзӯр кардан, мубодилаи фаврии маълумот байни мақомоти гуногуни ҳифзи ҳуқуқ дар бораи шахсон, робитаҳо ва гурӯҳҳои террористиро пурзӯр кардан зарур аст.

Ҳамин тариқ, қонунгузорӣ, омор ва таҷрибаи миллӣ оид ба ҳалли масъалаи терроризм бояд таҳлил карда шавад. Тадбирҳои аз ҳама муассир такмил додани заминаи меъёрии ҳуқуқӣ, таҳким ва такмили фаъолияти мақомоти ҳифзи ҳуқуқ, пурзӯр намудани мубориза бо маблағгузории терроризми динӣ ва ифротгароӣ, инчунин пурзӯр намудани корҳои фаҳмондадиҳӣ ва таблиғотӣ мебошанд.

Дар баробари ин, набояд фаромўш кард, ки гумон ба як гурўҳ ва ҳатто аҳолии терористӣ аз ҷониби мақомот метавонад ҳамчун василаи нави назорат ва тарсонидани шаҳрвандон ба мақсадҳои сиёсии барои мақомот мувофиқ истифода шавад. Барои ҷомеа ба таври объективӣ баҳо додан ба мавҷудият ё набудани таҳдидҳои террористӣ душвор аст, ки метавонанд ба таври сунъӣ тибқи сенарияҳои муайян эҷод ва таҳмил шаванд.

Баланд бардоштани савияи маълумот ва маданияти гражданӣ яке аз вазифахои аввалиндараҷаи ҳар як гражданини бомасъулияту боандеша буда ва бояд хулоса барорад.

Барои бомуваффақият муқовимат бо ифротгароӣ ва терроризм ва пешгирии онҳо дар ҷомеа, донистан ва дарки моҳияти ҷиноятии ин зуҳурот зарур аст.

Экстремизм дар фаъолияти ҷамъиятӣ ба ақидаҳо, мавқеъҳо ва тадбирҳои ифротӣ, радикалӣ пайравӣ кардани шахсон, гурӯҳҳо, ташкилотҳо мебошад.

Экстремизм гуногун аст ва ангезаҳои ба вуҷуд омадани он низ гуногунанд. Мақсадҳои асосӣ инҳоянд: моддӣ, идеологӣ, хоҳиши дигаргуншавӣ ва норозӣ будан аз вазъияти воқеӣ, қудрат бар одамон, шавқ ба як намуди нави фаъолияти пурқувват, рафиқона, худшиносӣ, романтикии ҷавонон, қаҳрамонӣ, бозӣ, ҷолибияти хатари марговар.

Терроризм дорои якчанд унсурҳои ба ҳам алоқаманд аст:

– идеологияи терроризм (назарияҳо, консепсияҳо, платформаҳои идеологӣ ва сиёсӣ);

-сохторҳои террористӣ (ташкилотҳои террористии байналмилали ва миллӣ, экстремистӣ – рост ва чап, ташкилотҳои ҷамъиятии миллатгароӣ, динӣ ва дигар ташкилотҳои ҷамъиятӣ, сохторҳои ҷиноятии муташаккил ва ғ.), инчунин амалияи воқеии террористӣ (фаъолияти террористӣ).

Экстремизм ва навъҳои терроризми он ҳам барои ҷомеаи ҷаҳонӣ ва ҳам барои давлати мо хатари воқеӣ доранд.

Пешгирии фаъолияти террористӣ ва дигар фаъолиятҳои экстремистӣ аз ҷониби давлат ва мақомоти ваколатдори он омода ва амалӣ намудани системаи ягонаи сиёсӣ, иҷтимоӣ-иқтисодӣ, иттилоотӣ, тарбиявӣ, ташкилӣ, оперативӣ-ҷустуҷӯӣ, ҳуқуқӣ, махсус ва дигар чорабиниҳо, ки ба пешгирии онҳо, ошкор ва рафъи фаъолияти террористӣ, кам кардани оқибатҳои он, муқаррар ва рафъи сабабу шароитҳои ба он мусоидаткунанда.

Пешгирии экстремизм ва терроризм на танҳо вазифаи давлат, балки вазифаи намояндагони ҷомеаи шаҳрвандӣ низ мебошад. Ин кор ба мавкеи равшани ҳизбхои сиёсӣ, иттиходияҳои ҷамъиятию динӣ, шаҳрвандон вобаста аст.

Тошматова М.Д. – дотсенти кафедраи иқтисоди ҷаҳонии ДДҲБСТ