ШАБАКАҲОИ ИҶТИМОӢ, ДИН ВА ТЕРРОРИЗМ

Таърихи инсоният нишон медиҳад, ки истифодаи дин ҳамчун ниқоб, тафсири ғояҳои он дар рӯҳияи харобкорӣ боиси офатҳои зиёде шудааст. Мутаассифона, мо имрӯз ҳам шоҳиди чунин равандҳо ҳастем. Аксари созмонҳои экстремистӣ аз ҷумла ТТЭ ҲНИ, ки ҳоло зери ниқоби ислом амал мекунанд, кӯшиш мекунанд дар асоси ғояҳои “муҳоҷират”, “ҷиҳод” ва “шаҳодат” низоми ҳуқуқии мавҷударо бо роҳи тадриҷан заҳролуд кардани зеҳни ҷавонон ба эътидол оранд, тазоҳуроти оммавии зиддиҳукуматро ташкил кунанд.

Ҳазорҳо ҷангиён аз саросари ҷаҳон дар сафи ДИИШ барои “Исломи холис” мубориза мебаранд, ки бо роҳбарӣ ва амалисозии чунин созмонҳо “қоидаҳо” –и ихтилофи таълимоти дини мубини моро бераҳмона иҷро мекунад ва худро пешво мешуморад.

Чунин гурӯҳ барои ноил шудан ба ҳадафҳои нопоки худ аз дастовардҳои муосири илмӣ-техникии намояндагони худ, аз ҷумла воситаҳои алоқаи мобилӣ ва Интернет моҳирона истифода мекунад. Дар ҳоле ки аксарияти онҳо ошкоро тавассути саҳифаҳои худ дар интернет мардумро ба “ҷиҳод” ташвиқ мекунанд, гурӯҳи дигар зери ниқоби “корҳои хайрия” ба таблиғот машғуланд.

Имрӯз, 80 фоизи иттилооти дар Интернет паҳншаванда ба фаъолияти созмонҳои террористӣ дар Ироқ ва Сурия марбут аст. Барои ҷалби аъзои нав ба сафҳои худ, онҳо гурӯҳҳои махсус таъсис додаанд, ки дар системаҳои худ бо фаъолияти виртуалӣ машғул шаванд ва бо ҷалби соҳибихтисосон. Дар натиҷа, таблиғи ғояҳои радикалӣ тавассути шабакаҳои иҷтимоӣ, аз қабили Facebook, Instagram, VKontakte, Twitter, Tumbler, Telegram, Youtube татбиқ карда мешавад. Тибқи таҳлилҳо 84% ҷавонон, ки дар терроризм, алахусус дар ДИИШ даст доранд, мустақиман дар шабакаҳои иҷтимоӣ  ҷалб карда шудаанд.

Ҳадафи асосии таблиғотчӣ ҷудо кардани “тӯъма” аз муҳити атроф мебошад, ки онҳоро бо роҳи фишор аз пайвастан ба террористон муҳофизат мекунад. Дар натиҷа, аъзои оила ва дӯстонро хоҳарон ва бародарон иваз мекунанд, ки онҳоро аз ҷиҳати моддӣ ва маънавӣ «дастгирӣ» мекунанд. Дар раванди кор бо як узви нав, онҳо худро ҳамчун шахсоне муаррифӣ мекунанд, ки дини исломро чуқур дарк мекунанд, амиқ андеша карда метавонанд, дар ҷомеаҳое, ки онҳо зиндагӣ мекунанд, бо беадолатӣ алайҳи дин мубориза бурда метавонанд ва давлатеро дар асоси принсипҳои исломӣ бунёд мекунанд. Дар иҳотаи иттилооти “нав”, “узв” бидуни дарк кардани то чӣ андоза дуруст будани изҳорот ва аз имконияти фикр кардан маҳрум шудан, кӯр-кӯрона “роҳбаладон” -и худро пайгирӣ мекунад. Ин нафарон аксар вақт хеле дер дарк мекунанд, ки бо кадом роҳ ҳамроҳ шудааст ва ба кӣ ҳамроҳ шудааст. Бояд дар хотир дошт, ки баъзан далерӣ ва ғайрати аз ҳад зиёди ҷавонон воситаи муҳим барои мақсадҳои ғаразнок мебошад. Мо ҷомеаи бо нангу номус бояд ва шояд аз найрангҳои Саҳрои Кабирӣ огаҳ бошем.

Аломатҳое, ки шуморо ба доми он даъват мекунанд:

1. “Дӯсти” нави шумо ба ҳаёти шахсии шумо аз ҳад зиёд таваҷҷӯҳ зоҳир мекунад. “Дӯсте”, ки “ногаҳон” дар шабакаҳои иҷтимоӣ пайдо мешавад, бо шумо гуфтугӯи “забонак” мекунад, ки мушкилот ва манфиатҳои шуморо ҳамчун як чизи худ қабул мекунад.
2. Ба камбудиҳои шумо фишор меорад: «солҳо гузаштанд ва шумо то ҳол кори мушаххасеро иҷро накардаед ва ман мехоҳам ба шумо имконияте диҳам, ки ҳеҷ кас ба шумо надодааст, ба ивази ин пул шумо ҳар чӣ ки мехоҳед, иҷро карда метавонад» ва ғайра.
3. Доимо кӯмаки худро пешниҳод мекунад: Доимо “дастгирӣ мекунад”, танҳо ва танҳо дар хидмати шумо.
4. Ваъда медиҳад, ки бар ивази як шарт фавран ҳама мушкилотро ҳал хоҳем кард. Ҳама чиз дар шакли тест, иҷрои дархости хеле соддаро талаб мекунад.
5. Кӯшиш кунед, ки эҳсосоти худро идора кунед, то ба рафтори муайян мутобиқ шавед. Вай ё нуқтаи назари шуморо қабул мекунад ва ё бидуни он ки шуморо комилан қабул кунад, шуморо шадидан муҳокима мекунад.
6. Шумо худро дар ҳаво овезон ҳис мекунед. Пас аз он, ки зангзананда дар ҳаёти шумо «ҷойгоҳе» доштани худро дарк мекунад, ӯ ба истифодаи усулҳои парешон шурӯъ мекунад ва дар натиҷа ҳадафҳо ва нақшаҳои шумо барои шумо хароб ба назар мерасанд. Агар шумо пас аз сӯҳбат бо “дӯстатон” худро парешон ҳис кунед, кӯшиш кунед, ки аз чунин “дӯст” худдорӣ кунед.
7. Наздикони шумо, ки дар гирду атрофи шумо ҳастанд, худро ба онҳо душман эҳсос мекунед.
8. Ба эҷоди он чизе, ки мехоҳед кӯмак мекунад “Ҳаёти обод”, “оилаи зебо”, “ояндаи хушбахт”.
9. Шуморо таҳдид мекунад. Агар шумо аз иҷрои ҳидояти Ӯ саркашӣ кунед, Ӯ кӯшиш мекунад, ки ба шумо ё наздиконатон фишор орад.

Дар ин ҳолат, шумо набояд аз тарс ва хомӯшӣ роҳ равед, балки ба сохторҳое муроҷиат кунед, ки шуморо муҳофизат мекунанд. Ҳангоми таъмини бехатарии шумо дар шабакаҳои иҷтимоӣ тавсия дода мешавад, ки ба чизҳои зерин таваҷҷӯҳ кунед:

• Маълумоти шахсии худро ба шахсони бегона дар шабакаҳои иҷтимоӣ ошкор накунед;
• Ба саволҳои барои шумо шубҳанок ҷавоб надиҳед;
• боварӣ ҳосил кунед, ки бо шахсе, ки дӯсти кардан мехоҳед, дӯстони умумӣ доред;
• пеш аз қабули онҳо итминон ҳосил намоед, ки маълумот ва пешниҳодҳои ба шумо пешниҳодшуда дурустанд;
• Маълумотро дар бораи ислом ва аркони он аз адабиёти боэътимод ва мутахассисон ҷӯед, на аз шабакаҳои иҷтимоӣ. Одаме, ки мақсад ва орзуи неки зиндагӣ дорад, камтар ба ҷараёнҳо ва равияҳои харобиовар дучор мешавад. Экстремизм ва терроризм на дин доранд, на миллат ва на ватан. Одамони бегуноҳ, ки дар натиҷаи муноқишаҳои хунини минтақаҳои гуногуни ҷаҳон азият мекашанд, на танҳо намояндагони як дин ё миллат, балки намояндагони миллатҳо ва динҳои гуногун мебошанд. Чунин амалҳо на танҳо барои имрӯз, балки барои ояндаи ҷомеа таҳдиди ҷиддӣ доранд. Инсоният танҳо дар сурате метавонад натиҷаҳои мусбат ба даст орад, ки дар якҷоягӣ мубориза барад.

Маматҷулов Ҷ. – муовини декани факултети сиёсатшиносӣ ва муносибатҳои байналхалқии ДДҲБСТ